Заочное путешествие «Красив и дорог мне мой край»

Площадь Зельвенского района составляет 869,7 км². Находиться на юге Гродненской области. Соседствует с Мостовским, Дятловским и Волковысским районами Гродненской области и Пружанским районом Брестской области.

В 2019/2020 учебном году в районе действует 1 гимназия, 7 средних школ, 1 базовая школа, 3 начальные школы, 5 детских садов, 1 санаторная школа-интернат, центр творчества детей и молодежи, детско-юношеская спортивная школа и музыкальная школа.

А давайте узнаем, как всё начиналось.

За свою историю наш край менял границы и административное устройство, развивался в различных сферах деятельности и отраслях. В сентябре 1939 г. Западная Беларусь воссоединилась с БССР. Были упразднены польские поветы и вместо них появилась новая административная единица – район. Согласно Указа Президиума Верховного Совета БССР от 15 января 1940 г. Зельвенский район с районным центром г.п. Зельва вошел в состав Барановичской области.

Границы нашего края в довоенный период несколько отличаются от тех, что сейчас. В состав Зельвенского района вошли земли бывшей Голынковской (Старовеской) волости, часть Деречинской и Костровичской. Остальные волости присоединились к Белостокской области.

На день образования Зельвенского района в городском поселке насчитывалось 2714 жителей. В 1940 году к району были присоединены территории Доброселецкого, Монтякского и Словатичского сельсоветов, ранее входивших в Ружанский район. Накануне войны в районе проживало около 50 тысяч человек, в Зельве – 3782.

 Начала устанавливаться новая власть. Первым делом прошли выборы в местные Советы депутатов трудящихся. На первой сессии районного совета утвердили председателем райисполкома Дениса Васильевича Шайтарова. К концу месяца был образован Зельвенский райком КП(б)Б. Наметилось множество планов: открыть производства, развить социальную сферу, организовать жизнедеятельность района.  В Зельве на тот период были 2 лесопильных завода, электростанция, 2 паровые мельницы, маслобойня, 3 школы, больница, почта, телеграф. В Деречине функционировал крахмальный завод, в Плетяничах – лесопильный, в Сынковичах и Кремянице – спиртзаводы. Кроме того, начали образовываться первые колхозы – до 1941-го их было 20, работала Зельвенская МТС.

В 1940 году директором кирпичного завода был избран  Николай Петрович Молочко.

Но все работы по преобразованию прервала Великая Отечественная война…

Начавшаяся в 1941 году Великая Отечественная война прервала созидательный труд жителей района. С первых дней войны на территории Зельвенщины шли упорные бои с фашистами. Жители оказали врагу достойное сопротивление. Первая партизанская группа появилась в марте 1942 года. В Липичанской пуще действовал отряд «Победа», а с декабря 1943 по 12 июля 1944 года бригада «Победа» под руководством Булака Павла Ивановича, жителя деревни Острово.

На алтарь Победы были положены жизни около четырёх тысяч мирных жителей. Не вернулись к родным очагам с фронтов Великой Отечественной войны свыше девятисот уроженцев района.

12 июля 1944 г. г.п. Зельва был освобожден от немецкой оккупации. Накануне войны в Зельве жило 3800, то в июле 1944 г. осталось только 820 человек.

Началась работа по восстановлению района. Органы советской власти укомплектовали партизанскими командирами и членами КП(б)Б. В Зельву вернулся из эвакуации бывший председатель райисполкома Шайтаров Д. В. Он был избран первым секретарем райкома партии.

Районный отдел милиции возглавил Иван Петрович Рутковский, военкомат – Самуил Миронович Пинчук, прокуратуру – М.С. Петрашин.

20 сентября 1944 г. Зельвенский район из состава Барановичской области был включен в состав новообразованной Гродненской области. Налаживание мирной жизни шло в трудных условиях.

Не хватало кадров и оборудования. В наш край направлялись специалисты из восточных областей БССР, коммунисты, демобилизованные фронтовики и бывшие партизаны. Многие из них здесь возглавили учреждения.

Стали функционировать предприятия промышленности, школы, организации здравоохранения, культуры, торговли.

С осени 1944-го в Зельве заработала машинно-тракторная станция. В ней трудились 40 человек, имелось по 3 трактора, локомобиля и молотилки. Были восстановлены железнодорожный узел, лесозавод, райпромкомбинат. Начал действовать маслозавод, спиртзаводы в д. Сынковичи и д. Кремяница, производства в дд. Деречин, Червоное Село, Кривичи.

Председателем Зельвенского райисполкома с 1947 по 1951 гг. был Гордейчик Борис Иванович.

В 1948 году вступила в строй электростанция. В 1950-м была образована Голынковская МТС (директор М.Г. Гаврилов). В 1952 году действовали райпромкомбинат, раймаслопром и артель «Красный партизан» в Зельве, кирпичный завод в д. Пустоборы, черепичный завод в д. Червоное Село, Сынковичский и Кремяницкий спиртзаводы, торфозавод «Вишневка» и др. производства.

В 1955-1957 годах старшим инженером-мелиоратором при Зельвенском райисполкоме работал Дмитрий Константинович Арцименя. В 1957-1960 гг. он был вторым, а затем первым секретарем райкома комсомола. А позже с 1983 по 1993 г. возглавлял Гродненский облисполком.

15 февраля 1945 года в д. Сынковичи было образовано первое на территории района послевоенное хозяйство. Позже колхозы появились в д. Каролино, Елка, Ярнево, Червоное Село, Снежная, Старое Село, Бородичи и др. В 1951 году насчитывалось 84 колхоза. Их материальная база и результаты работы были очень слабыми. Для укрепления отстающих колхозов, в район прибыли коммунисты, которые возглавили колхозы Зельвенского района, – И.С. Стрельчонок (к-з «Дружба»), В.З. Кашуткин (к-з им. Ленина), И.А. Бортник (к-з «Правда»), Г.Л. Кириллов (к-з им. Черняховского), П.А. Тарасов (к-з им. Гагарина), Б.Е. Афанасьев (к-з «Путь к коммунизму»), П.И. Жданов (к-з им. Я. Коласа).

17 апреля 1962 года Зельвенский район упразднили, а его части присоединили к Волковысскому, Мостовскому и Ружанскому районам.

30 июля 1966 года наш край восстановили с тем же райцентром. В сельском хозяйстве насчитывалось 23 колхоза и один совхоз.

Технический парк насчитывал 450 тракторов, 160 зерновых комбайнов, 240 грузовых автомобилей, 80 картофелекопалок, 50 льнотеребилок, 53 зерноочистительные машины.

С 1970 года Зельвенский райисполком возглавлял Павел Филимонович Подворный (1970-1985), райком КПБ с 1979 года – Михаил Филиппович Канторович (1979-1990).

В 1971 году в Зельве действовали лесозавод, маслозавод, райпотребсоюз, комбинат бытового обслуживания, мехкарьер, районное объединение «Сельхозтехника», пекарня.

Существенно развивалось бытовое и торговое обслуживание населения. В районе работало 15 швейных и 6 обувных мастерских, 5 парикмахерских, 2 мебельных, 2 лесопильных, прядильный и трикотажный цеха, 106 магазинов.

В 1972 году за успехи в увеличении производства продуктов земледелия заведующему производственным участком колхоза «Прогресс» Александру Адольфовичу Жамойтину было присвоено Звание Героя Социалистического Труда. На возглавляемом им производственном участке была получена урожайность зерновых 30 ц/га, картофеля – 213 ц/га, сахарной свеклы – 500 ц/га.

Преобразился облик центра Зельвы: возвели Дом Советов, перед ним сделали площадь; построили райбыткомбинат, ресторан, универмаг. По улице Шоссейной появились первые двух- и трехэтажные жилые дома. Соорудили новые здания районного узла связи, Дома культуры, отделения Госбанка. Был введен стадион «Колос». Открылись новые предприятия и организации.

В 1972 году было образовано Зельвенское управление мелиоративных систем, в 1977-м – Зельвенское МПМК-148, 1 октября 1979 года – республиканское унитарное предприятие «Трикотажная фабрика «Зельвянка», 1 декабря 1979-го – Зельвенская сельхозхимия.

Социальная сфера района в это время была представлена широко. Работали 41 начальная, 8 средних и 18 восьмилетних школ, 8 больниц, 13 ФАПов, 50 домов культуры и клубов, 17 библиотек, 52 киноустановки. В 1968 году возвели новое здание Мижеричской школы, в 1969 году – Мадейковской школы, Каролинского сельского дома культуры, в марте 1973 года открыта Зельвенская СШ №2. Начали строительные работы по Ялуцевичской, Монтякской, Червоносельской, Сынковичской, Теглевичской школам.

В 80-е годы наблюдалось интенсивное развитие нашего района. Население прирастало. В детских садах не хватало мест. В кратчайшие сроки были построены дошкольные учреждения образования в микрорайоне «Северный», по улице Октябрьской, в Бородичах. Средняя школа №2 работала в две смены.

В 1984 году была построена гостиница, в эксплуатацию введено Зельвенское водохранилище – один из крупнейших искусственных водоемов в стране. В 1988-м заработал главный корпус больницы с операционным блоком.

В 1984 г. началось возведение мемориала боевой славы. Сначала на его месте стоял другой памятник (на фото). До зимы 1984 г. успели сделать фундамент мемориала, а в марте-апреле 1985 г., установили монументальные стелы. 9 мая 1985 г., к 40-летию Великой Победы, мемориал был торжественно открыт. А в скором времени здесь обустроили парковую зону.

 В 1986 г состоялось открытие пионерского лагеря «Голубая волна».

 В 1991 году появилась наша школа.

Завочнае падарожжа «Прыгожы і дарагі мне мой край»

Плошча Зэльвенскага раёна складае 869,7 км². Знаходзіцца на поўдні Гродзенскай вобласці. Суседнічае з Мастоўскім, Дзятлаўскім і Ваўкавыскім раёнамі Гродзенскай вобласці і Пружанскім раёнам Брэсцкай вобласці.

У 2019/2020 навучальным годзе ў раёне дзейнічае 1 гімназія, 7 сярэдніх школ, 1 базавая школа, 3 пачатковыя школы, 5 дзіцячых садоў, 1 санаторная школа-інтэрнат, цэнтр творчасці дзяцей і моладзі, дзіцяча-юнацкая спартыўная школа і музычная школа.

А давайце даведаемся, як усё пачыналася.

За сваю гісторыю наш край мяняў межы і адміністрацыйны лад, развіваўся ў розных сферах дзейнасці і галінах. У верасьні 1939 г. Заходняя Беларусь уз'яднілася з БССР. Былі скасаваныя польскія паветы і замест іх з'явілася новая адміністрацыйная адзінка - раён. Згодна Указа Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР ад 15 студзеня 1940 г. Зэльвенскі раён з раённым цэнтрам г.п. Зэльва увайшоў у склад Баранавіцкай вобласці.

Межы нашага краю ў даваенны перыяд некалькі адрозніваюцца ад тых, што цяпер. У склад Зэльвенскага раёна ўвайшлі землі былой Галынкаўскай (Старавескай) воласці, частка Дзярэчынскай і Кастровіцкай. Астатнія воласці далучыліся да Беластоцкай вобласці.

На дзень утварэння Зэльвенскага раёна ў гарадскім пасёлку налічвалася 2714 жыхароў. У 1940 году да раёна былі далучаныя тэрыторыі Дабраселецкага, Манцякоўскага і Словатіцкага сельсаветаў, якія раней уваходзілі ў Ружанскі раён. Напярэдадні вайны ў раёне пражывала каля 50 тысяч чалавек, у Зэльве - 3782.

Пачала ўсталёўвацца новая ўлада. Перш за ўсё прайшлі выбары ў мясцовыя Саветы дэпутатаў працоўных. На першай сесіі раённага савета зацвердзілі старшынёй райвыканкама Дзяніса Васільевіча Шайтарава. Да канца месяца быў утвораны Зэльвенскі райкам КП(б)Б. Намецілася мноства планаў: адкрыць вытворчасці, развіць сацыяльную сферу, арганізаваць жыццядзейнасць раёна. У Зэльве на той перыяд былі 2 лесапільных завода, электрастанцыя, 2 паравыя млыны, алейня, 3 школы, бальніца, пошта, тэлеграф. У Дзярэчыне функцыянаваў крухмальны завод, у Пляцянічах - лесапільны, у Сынкавічах і Крамяніцы - спіртзаводы. Акрамя таго, пачалі ўтварацца першыя калгасы - да 1941-га іх было 20, працавала Зэльвенская МТС.

У 1940 году дырэктарам цаглянага завода быў выбраны Мікалай Пятровіч Малочка.

Але ўсе працы па пераўтварэнні перапыніла Вялікая Айчынная вайна ...

Вялікая Айчынная вайна, якая пачалася ў 1941 году, перапыніла стваральную працу жыхароў раёна. З першых дзён вайны на тэрыторыі Зэльвеншчыны ішлі зацятыя баі з фашыстамі. Жыхары аказалі ворагу годнае супраціўленне. Першая партызанская група з'явілася у сакавіку 1942 года. У Ліпічанцы дзейнічаў атрад «Перамога», а са снежня 1943 па 12 ліпеня 1944 года брыгада «Перамога» пад кіраўніцтвам Булака Паўла Іванавіча, жыхара вёскі Вострава.

На алтар Перамогі былі пакладзены жыцці каля чатырох тысяч мірных жыхароў. Не вярнуліся да родных агменяў з франтоў Вялікай Айчыннай вайны звыш за дзевяцьсот ураджэнцаў раёна.

12 ліпеня 1944 г. г.п. Зэльва быў вызвалены ад нямецкай акупацыі. Напярэдадні вайны ў Зэльве жыло 3800, то ў ліпені 1944 г. засталося толькі 820 чалавек.

Пачалася праца па аднаўленні раёна. Органы савецкай улады ўкамплектавалі партызанскімі камандзірамі і членамі КП(б)Б. У Зэльву вярнуўся з эвакуацыі былы старшыня райвыканкама Шайтар Д. В. Ён быў абраны першым сакратаром райкама партыі.

Раённы аддзел міліцыі ўзначаліў Іван Пятровіч Руткоўскі, ваенкамат - Самуіл Міронавіч Пінчук, пракуратуру - М.С. Петрашын.

20 верасня 1944 г. Зэльвенскі раён са складу Баранавіцкай вобласці быў уключаны ў склад новастворанай Гродзенскай вобласці. Наладжванне мірнага жыцця ішло ў цяжкіх умовах.

Не хапала кадраў і абсталявання. У наш край накіроўваліся спецыялісты з усходніх абласцей БССР, камуністы, дэмабілізаваныя франтавікі і былыя партызаны. Многія з іх тут ўзначалілі ўстановы.

Сталі функцыянаваць прадпрыемствы прамысловасці, школы, арганізацыі аховы здароўя, культуры, гандлю.

З восені 1944-га ў Зэльве зарабіла машынна-трактарная станцыя. У ёй працавалі 40 чалавек, мелася па 3 трактары, лакамабілфя і малатарні. Былі адноўлены чыгуначны вузел, лесазавод, райпрамкамбінат. Пачаў дзейнічаць маслазавод, спіртзаводы ў в. Сынкавічы і в. Крамяніца, вытворчасці ў дд. Дзярэчыне, Чырвоным Сяле, Крывічах.

Старшынёй Зэльвенскага райвыканкама з 1947 па 1951 гг. быў Гардзейчык Барыс Іванавіч.

У 1948 годзе ўступіла ў строй электрастанцыя. У 1950-м была ўтворана Галынкавская МТС (дырэктар М.Р. Гаўрылаў). У 1952 году дзейнічалі райпрамкамбінат, раймаслапром і талака «Чырвоны партызан» у Зэльве, цагляны завод у в. Пустоборы, чарапічны завод у в. Чырвонае Сяло, Сынковіцкі і Крамяніцкі спіртзаводы, торфазавод «Вішнёўка» і інш. вытворчасці.

У 1955-1957 гадах старэйшым інжынерам-меліяратары пры Зэльвенскім райвыканкаме працаваў Дзмітрый Канстанцінавіч Арціменя. У 1957-1960 гг. ён быў другім, а затым першым сакратаром райкама камсамола. А пазней з 1983 па 1993 г. узначальваў Гродзенскі аблвыканкам.

15 лютага 1945 гады ў в. Сынкавічы была створана першае на тэрыторыі раёна пасляваенная гаспадарка. Пазней калгасы з'явіліся ў в. Караліно, Ёлка, Ярнева, Чырвонае Сяло, Снежная, Старое Сяло, Бародзічы і інш. У 1951 году налічвалася 84 калгасаў. Іх матэрыяльная база і вынікі працы былі вельмі слабымі. Для ўмацавання адсталых калгасаў, у раён прыбылі камуністы, якія ўзначалілі калгасы Зэльвенскага раёна, - І.С. Стральчонок (к-с «Дружба»), В.З. Кашуткін (к-с ім. Леніна), І.А. Бортнік (к-с «Праўда»), Г.Л. Кірылаў (к-с ім. Чарняхоўскага), П.А. Тарасаў (к-с ім. Гагарына), Б.Е. Афанасьеў (к-с «Шлях да камунізму»), П.І. Жданаў (к-с ім. Я. Коласа).

17 красавіка 1962 года Зэльвенскі раён скасавалі, а яго часткі далучылі да Ваўкавыскага, Мастоўскага і Ружанскага раёнаў.

30 ліпеня 1966 года наш край аднавілі з тым жа райцэнтрам. У сельскай гаспадарцы налічвалася 23 калгаса і адзін саўгас.

Тэхнічны парк налічваў 450 трактароў, 160 збожжавых камбайнаў, 240 грузавых аўтамабіляў, 80 бульбакапалок, 50 ільноцерабілак, 53 зернеачышчальныя машыны.

З 1970 года Зэльвенскі райвыканкам узначальваў Павел Філімонавіч Падворны (1970-1985), райкам КПБ з 1979 года - Міхаіл Піліпавіч Канторович (1979-1990).

У 1971 годзе ў Зэльве дзейнічалі лесазавод, маслазавод, райспажыўсаюз, камбінат бытавога абслугоўвання, мехкар’ер, раённае аб'яднанне «Сельгастэхніка», пякарня.

Істотна развівалася бытавое і гандлёвае абслугоўванне насельніцтва. У раёне працавала 15 швейных і 6 абутковых майстэрняў, 5 цырульняў, 2 мэблевых, 2 лесапільных, ткацкі і трыкатажны цэха, 106 крам.

У 1972 годзе за поспехі ў павелічэнні вытворчасці прадуктаў земляробства загадчыку вытворчым участкам калгаса «Прагрэс» Аляксандру Адольфавіч Жамойціна было прысвоена Званне Героя Сацыялістычнай Працы. На узначаленым ім вытворчым участку была атрымана ўраджайнасць збожжавых 30 ц / га, бульбы - 213 ц / га, цукровых буракоў - 500 ц / га.

Змяніўся аблічча цэнтра Зэльвы: ўзвялі Дом Саветаў, перад ім зрабілі плошчу; пабудавалі райбыткамбінат, рэстаран, універмаг. Па вуліцы Шашэйнай з'явіліся першыя двух- і трохпавярховыя жылыя дамы. Збудавалі новыя будынка раённага вузла сувязі, Дома культуры, аддзялення Дзяржбанка. Быў уведзены стадыён "Колас". Адкрыліся новыя прадпрыемствы і арганізацыі.

У 1972 годзе было створана Зэльвенскае ўпраўленне меліярацыйных сістэм, у 1977-м - Зэльвенскае МПМК-148, 1 кастрычніка 1979 году - рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства «Трыкатажная фабрыка «Зяльвянка», 1 снежня 1979-га - Зэльвенская Сельгасхімія.

Сацыяльная сфера раёна ў гэты час была прадстаўлена шырока. Працавалі 41 пачатковых, 8 сярэдніх і 18 васьмігадовых школ, 8 бальніц, 13 ФАПаў, 50 дамоў культуры і клубаў, 17 бібліятэк, 52 кінаўстаноўкі. У 1968 году ўзвялі новы будынак Міжэрычскай школы, у 1969 году - Мадзейкаўскай школы, Каралінскага сельскага дома культуры, у сакавіку 1973 адкрыта Зэльвенская СШ №2. Пачалі будаўнічыя работы па Ялуцавіцкай, Манцякоўскай, Червонасельскай, Сынковіцкай, Цяглевичскай школам.

У 80-я гады назіралася інтэнсіўнае развіццё нашага раёна. Насельніцтва прырастае. У дзіцячых садках не хапала месцаў. У самыя кароткія тэрміны былі пабудаваны дашкольныя ўстановы адукацыі ў мікрараёне "Паўночны", па вуліцы Кастрычніцкай, у Бародзічах. Сярэдняя школа №2 працавала ў дзве змены.

У 1984 годзе была пабудавана гасцініца, у эксплуатацыю ўведзена Зэльвенскае вадасховішча - адзін з найбуйнейшых штучных вадаёмаў у краіне. У 1988-м зарабіў галоўны корпус бальніцы з аперацыйным блокам.

У 1984 г. пачалося ўзвядзенне мемарыяла баявой славы. Спачатку на яго месцы стаяў іншы помнік (на фота). Да зімы 1984 г. паспелі зрабіць падмурак мемарыяла, а ў сакавіку-красавіку 1985 г., усталявалі манументальныя стэлы. 9 мая 1985 г., да 40-годдзя Вялікай Перамогі, мемарыял быў урачыста адкрыты. А ў хуткім часе тут уладкавалі паркавую зону.

У 1986 г адбылося адкрыццё піянерскага лагера "Блакітная хваля".

У 1991 годзе з'явілася наша школа.

Beautiful and dear to me my land

The area of ​​Zelva district is 869.7 km². Located in the south of the Grodno region. It is adjacent to the Mostovsky, Dyatlovsky and Volkovysky districts of the Grodno region and the Pruzhany district of the Brest region.

In the school year 2019/2020, the district has 1 gymnasium, 7 secondary schools, 1 basic school, 3 primary schools, 5 kindergartens, 1 sanatorium boarding school, a center for the creativity of children and youth, a youth sports school and a music school.

And let's find out how it all began.

Throughout its history, our region has changed borders and administrative structure, developed in various fields of activity and industries. In September 1939, Western Belarus reunited with the BSSR. Polish districts were abolished and a new administrative unit appeared - the district. According to the Decree of the Presidium of the Supreme Council of the BSSR of January 15, 1940, Zelvensky district with a regional center Zelva became part of the Baranavichy region.

The borders of our region in the pre-war period are somewhat different from those now. The Zelvensky district included the lands of the former Golynkovskaya (Staroveskaya) volost, part of the Derechinsky and Kostrovichi volosts. The remaining volosts joined the Bialystok region.

On the day Zelvensky district was formed, there were 2714 inhabitants in the urban village. In 1940, the territories of the Dobroseletsky, Montyaksky and Slovatichsky village councils, formerly part of the Ruzhansky district, were annexed to the district. On the eve of the war, about 50 thousand people lived in the region, and 3782 in Zelva.

A new power began to be established. The first step was the election of local Councils of Workers' Deputies. At the first session of the district council, Denis Vasilyevich Shaitarov, chairman of the district executive committee, was approved. By the end of the month, Zelvensky district committee of the Communist Party (b) B was formed. There were many plans: to open production, develop the social sphere, organize the life of the area. In Zelva at that time there were 2 sawmills, a power station, 2 steam mills, an oil mill, 3 schools, a hospital, a post office, and a telegraph. A starch factory was functioning in Derechin, a sawmill in Pletianichi, and distilleries in Synkovichi and Kremyanitsa. In addition, the first collective farms began to form - until 1941 there were 20 of them, the Zelven MTS worked.

In 1940, Nikolay Petrovich Molochko was elected director of the brick factory.

But all the work on the transformation was interrupted by the Great Patriotic War ...

The Great Patriotic War, which began in 1941, interrupted the creative work of the residents of the region. From the first days of the war, stubborn battles with the Nazis took place on the territory of the Zielvenschina. Residents put up worthy resistance to the enemy. The first partisan group appeared in March 1942. The Pobeda detachment operated in Lipichansk Forest, and from December 1943 to July 12, 1944, the Pobeda brigade was led by Pavel Ivanovich Bulak, a resident of the village of Ostrovo.

On the altar of Victory were laid the lives of about four thousand civilians. Over nine hundred natives of the region did not return to their homes from the fronts of World War II.

July 12, 1944 Zelva was freed from German occupation. On the eve of the war, 3800 lived in Zelva, then in July 1944 only 820 people remained.

Work has begun to restore the area. The organs of Soviet power were equipped with partisan commanders and members of the CP (b) B. The former chairman of the district executive committee Shaitarov D.V. returned to Zelva from evacuation. He was elected the first secretary of the party’s district committee.

The district police department was headed by Ivan Petrovich Rutkovsky, the military registration and enlistment office - Samuil Mironovich Pinchuk, the prosecutor's office - M.S. Petrashin.

September 20, 1944 Zelvensky district from the Baranavichy region was included in the newly formed Grodno region. The establishment of a peaceful life went on in difficult conditions.

Not enough staff and equipment. Experts from the eastern regions of the BSSR, communists, demobilized front-line soldiers and former partisans were sent to our region. Many of them headed institutions here.

The enterprises of industry, schools, healthcare organizations, culture, and trade began to function.

Since the autumn of 1944, a machine and tractor station was launched in Zelva. 40 people worked in it, there were 3 tractors, a locomobile and a thresher. A railway junction, a timber mill, and a regional industrial complex were restored. A creamery, distilleries in the village of Synkovichi and the village of Kremenitsa began to operate, production in the village of Derechin, Chervonoe Selo, Krivichi.

Chairman of the Zelva District Executive Committee from 1947 to 1951 was Gordeychik Boris Ivanovich.

In 1948, the power plant came into operation. In 1950, the Golynkovskaya MTS was formed (director M.G. Gavrilov). In 1952, there were a regional industrial complex, a regional industrial complex and the Red Partisan artel in Zelva, a brick factory in the village of Pustobory, a tile factory in the village of Chervonoye Selo, the Synkovichi and Kremenitsa distilleries, the Vishnevka peat factory and other production facilities.

In 1955-1957, Dmitry Konstantinovich Artsimenya worked as a senior land reclamation engineer at the Zelvensky district executive committee. In the years 1957-1960. he was the second, and then the first secretary of the district committee of the Komsomol. And later from 1983 to 1993 he headed the Grodno Oblast Executive Committee.

On February 15, 1945, the first post-war economy was formed in the village of Synkovichi. Later, collective farms appeared in the village of Karolino, Yolka, Yarnnevo, Chervonoye Selo, Snezhnaya, Starye Selo, Borodichi, etc. In 1951, there were 84 collective farms. Their material base and results were very weak. To strengthen the lagging collective farms, the communists arrived in the district, who headed the collective farms of the Zelvensky district, - I.S. Strelchonok (short-term Friendship), V.Z. Kashutkin (to them. Lenin), I.A. Bortnik (Pravda), G.L. Kirillov (plant named after Chernyakhovsky), P.A. Tarasov (to them. Gagarin), B.E. Afanasyev (the “Way to Communism”), P.I. Zhdanov (plant named after Y. Kolas).

On April 17, 1962, the Zelvensky district was abolished, and its parts were annexed to the Volkovysky, Mostovsky and Ruzhany districts.

July 30, 1966, our region was restored with the same district center. In agriculture, there were 23 collective farms and one state farm.

The technical park consisted of 450 tractors, 160 grain harvesters, 240 trucks, 80 potato-diggers, 50 flax grinders, 53 grain-cleaning machines.

Since 1970, Zelvensky District Executive Committee was headed by Pavel Filimonovich Podvorny (1970-1985), and the District Committee of the Communist Party of Bolsheviks since 1979 - Mikhail Filippovich Kantorovich (1979-1990).

In 1971, a sawmill, creamery, a district consumer union, a consumer services plant, a mechanical quarry, the Selkhoztehnika regional association, and a bakery operated in Zelva.

Household and trade services for the population developed significantly. There were 15 sewing and 6 shoe shops, 5 hairdressing salons, 2 furniture shops, 2 sawmills, a spinning and knitting shop, 106 shops in the district.

In 1972, for the success in increasing the production of agricultural products, the head of the production section of the Progress collective farm, Alexander Adolfovich Zhamoitin, was awarded the title of Hero of Socialist Labor. At his production site, he obtained grain yields of 30 c / ha, potatoes - 213 c / ha, sugar beets - 500 c / ha.

The appearance of the center of Zelva was transformed: the House of Soviets was built, a square was made in front of it; built a Rybkombinat, a restaurant, a department store. Along Shosseinaya Street, the first two- and three-story residential buildings appeared. They built new buildings of the regional communications center, the House of Culture, and the State Bank branch. The stadium "Kolos" was introduced. New enterprises and organizations have opened.

In 1972, the Zelvensky Department of Land Reclamation Systems was established, in 1977 - the Zelvensky MPMK-148, on October 1, 1979 - the republican unitary enterprise “Knitted Factory“ Zelvyanka ”, on December 1, 1979 - the Zelvensky Agricultural Chemistry.

The social sphere of the district at that time was widely represented. There were 41 elementary schools, 8 secondary and 18 eight-year schools, 8 hospitals, 13 FAPs, 50 houses of culture and clubs, 17 libraries, 52 film installations. In 1968, the new building of the Mizherich school was erected, in 1969 - the Madeik school, the Karolinsky rural house of culture, in March 1973 the Zelvensky school No. 2 was opened. They began construction work on the Yalutsevichi, Montiak, Chervonoselskaya, Synkovichi, Teglevichi schools.

In the 80s there was an intensive development of our region. The population was growing. There were not enough places in kindergartens. In the shortest possible time, pre-school educational institutions were built in the Severny microdistrict, along Oktyabrskaya Street, in Borodichi. Secondary school No. 2 worked in two shifts.

In 1984, a hotel was built, and the Zelva Reservoir, one of the largest artificial reservoirs in the country, was commissioned. In 1988, the main building of the hospital with an operating unit was launched.

In 1984, the construction of the memorial of military glory began. At first, another monument stood in its place (pictured). Before the winter of 1984, they managed to make the foundation of the memorial, and in March-April 1985, they installed monumental steles. May 9, 1985, the 40th anniversary of the Great Victory, the memorial was inaugurated. And soon a park area was arranged here.

In 1986, the Blue Wave Pioneer Camp was opened.

In 1991, our school appeared.